BR Bahia Porto Seguro

Porto Seguro

Bir haftada gezilebilecek turistik bölgedir. İlk defa 1996 gitmiştim ve bu kadar gelişmemişti.  Adinin anlami guvenli liman dir ve avrupalilarin guney amerikaya ilk adim attiklari yer olmasi ile unludur. Aslinda kucuk bir kiyi kasabasidir. Uluslararasi havaalani vardir. Baraka gorunumlu Havaalanı bayagı yogundur!

Havaalanına kucuk ve orta buyuklukte ucaklar gelmektedir

Çevresi gezilmeye deger yerlerle doludur. Pataxõ yerlileri (brezilya kizilderilileri de denebilir) için ayrilan koruma alanlarinda bu kasaba yakinindadir.

okyanus ile kiyi seridini ayiran resif dogal dalgakiran gorevi gormektedir.

Gel-git suresince resifler uzeride yurumek olasidir.

Porto Seguro merkezinde iki yerlesim yeri vardir. Kiyi boyunca yayilan turistik kesim ve arka sokaklari olusturan ‘favela’ lar. Kiyi kesiminde her bina turistlere yonelik hediyelik esya ve deniz için kiyafet satan isletmeye yada lokantaya, hotele veya pousadaya donusturulmustur.

Tur duzenleyenlere ait satis noktalarida yeterince bulunmaktadir. Her aksam sahil kesimide yol boyunca yerlestirilen tezgahlarda her turlu (hint ve çin isi dahil) hediyelik esya bulunabilir.

Altın rengindeki otlardan yapılan takılar (capim dourado) burada yaygindir

Sehirin kenarindaki ‘centro historico’ (tarihi merkez) ilk kiliselerden birinin ve kesif anisina dikilen tasin bulundugu yerdir. Rio Buranhem in karsi kiyisi Arraial d’Ajuda kasabasidir ulasim teknelerle saglanir.

 Tekneler aslinda dubadan ibarettir, yandan bagli çekici teknelerin yardimiyla hareket etmektedir.

gidilecek yone gore cekici donmekte ve dubayi yedeginde goturmektedir.

Bizden yatirimcilarin buralara arabali vapur olayini getirmesinde fayda var.

Burada da kutsal sayilan bir kilise vê kutsal kaynak suyu bulunmaktadir. Agua Santa gunahlarindan arinmak isteyenlerin duş aldiklari bir ziyaret yeri konumundadir.

Açık hava duşları görünümündeki çeşmede duş alanları gormek olağandır.

Sehir çevresine gelince ister kiralan aracla ister turlarla kuzey ve guneye uzanan sahillerde geziler yapilabilir. Ancak yabancilar icin en matikli yol turlara katilmak.

Tur fiyatlari turun yonune gore 25 ile 40 reals arasindadir. Eger yerli koyunu ziyaret etmek isterseniz 70 reals, balina seyretmek isterseniz 150 reals gozden cikarmaniz gerekir. Tur denince anlayacaginiz yol ustundeki bir kac yeri gorup sonrasinda 3-4 saat kumsalda dinlenmektir.

Santa Cruz Cabrãlia,

Adi ‘Cabral’in aziz haçi’ olarak çevrilebilir. Portekizlilerin ilk kurduklari yerlesim yeridir. Burasi Brezilya ya adini veren yerdir. Ilk ad ‘ilha de vera cruz’ (gerçek haçin adasi) sonrasinda ‘terra de santa cruz’ (aziz haçin topraklari ) vê son olarakta brazil agacindan esinlenerek Brezilya adini almistir,

Gunluk turla gelinir (40 Reals). Ruzgar uygunsa teknelerle resif gezisi sansi vardir. Ruzgarli gunlerde gezi teknelerinin acik denize cikmalarini izin verilmediginden tur kisaltilir. Size bir çok yeri goreceginiz vaat edilir ancak birkac nokta disinda birsey gorulmez. Yol boyunca birkaç ‘ilk nokta’ daha vardir. En onemlisi ilk ayin (Primeira Missa) yeridir. Buraya dikilen heykellerle karaya ciktiktan sonra yapilan ilk ayin tasvir edilmeye calisilmisitir.

Santa Cruz Cabrãlia gunumuzde balikci koyudur. Balikcilarin cevresinde kediler yerine akbabalar beklesir.

Hala yekpare agactan oyulan geleneksel kayiklari gormek olasidir.

Buradan teknelerlerle Rio João de Tiba nin denize ulastigi yerde gezi yapilir. Nehir boyunca uzanan vê koruma altindaki bu tur ormana ‘manguezal’ adi verilir.

orman icine kurulu tesislerde dogayi yakindan inceleyebilirsiniz

yerel olarak uretilen cachaça çesitli biçimlerde satilir

Burada yesil, mavi vê kirmizi yengeçleri gormek olasidir. Toprak kesimde açtiklari tunellerde yasayan yengecler bolgeye ozgu bir agacin tohumlari ile beslenmektedir.

Gezi boyunca degisik su kuslari ve bitki orneklerini gormek olasidir, orkideler, hindistan cevizi, coite vb,

Coite bizdeki su kabagi yerine geciyor, ici oyulduktan sonra su veya yemek tasimak icin kullanilmaktaymis.

Bataklikta yapacaginiz çamur banyosu, genç kalmak isteyenler için dogal ilaçtir..

Coroa Vermelha


‘Kirmizi mercan resifi’ gundelik turla gidilen diger bir çekim noktasidir. Ancak sadece deniz gezisinden ibarettir





Praia do Espelho



Brezilyadaki en guzel ikinci sahil olarak tanimlanir. Porto seguro dan 2 saat uzaktadir. Sabah ve aksam isleyen belediye otobusu vardir ancak turla gidilmesi tavsiye edilir (30 reals).

Asil onemi yakinindaki koruma bolgesi icindeki yerli koyudur. Ormanla denizin birlestigi kilometrelerce uzanan kumsallardan olusur. Bazi unlulerin burada yer almasiyla turizme acilmistir. Yerliler her kumsali farkli isimle adlandirmasina ragmen, en unlusunun adi ‘Praia do Espelho’ (ayna plaji) olarak degistirilmistir.

Gunumuzde sadece turizmle ugrasan yerliler tamamen modernize olmuslar.

Kiyi boyunca uzanan resifler nedeniyle deniz pek derin degildir.

Yazin kisitli sayida turistin bu sahillere gelmesine izin verildigi soyleniyor. Genel olarak her yer koruma altinda. Ruzgarli havada giderseniz deniz pekte ayna degil ince kum bulanik goruntu yaratiyor.

Buraya gelirken dikkat edilmesi gereken yemek fiyatlari. Turlar genelde anlasmali isletmelerde duruyor. Sehirde 30 reals olan yemege, burada 100 reals oduyorsunuz.

Trancoso e Arraial D’Ajuda


Turlar icinde en derli toplusudur (25 reals) trancose nehrinin denize dokuldugu yerdeki sahilde dinlenip. Arraial D’Ajuda kasabasini ziyaret edersiniz. Burada brezilya’ya adini veren agacida gorme sansiniz var.

Agacin ozelligi cikan tahtanin kirmizi renkli olmasinda. Bir yazıda gördüm: "Brezilya" kelimesi "köz gibi kırmızı" anlamına gelir. Yerleşimciler ülkeyi keşfettiklerinde, ağaca o zamanlar "köz" anlamına gelen "bersil" adını vermişler. Yavaş yavaş, Pau-Brasil halini almış, ancak aynı zamanda redwood, pau-de-pernambuco, arabutã, ibirapitã, muirapiranga, orabutã, pau-rosado ve pau-de-tinta olarak da biliniyor.

Ağacın reçinesinin koyu kırmızımsı bir rengi vardır. Köken olarak bu ağaç türü, kabuğunun ve reçinesinin topraksı ve kırmızımsı tonlarını ifade eden köz (bersil) kelimesinden geldiği için Pau-Brasil adlandırılmış olabilir

Portekiz'de asilzadelerin rengi kirmizi oldugundan yuzyil boyuna burdaki agaclar kesilip portekize tasinmis ve mobilya, doseme vb yapiminda kullanilmis. Kökü kuruyan bu agaci gunumuzde yeniden yetistirmeye calisiliyorlar.   

Sehrin kuruluşunda kucuk bir chapel olarak yapilan ve zamanla da yikilan kilise daha sonra yenilenmis yerine bugunku kilise insa edilmis. Icinde onemli bir sey yok ancak icinde fotograf cekmek yasak.

Kasaba tamamen turizme yonelmis. Koloni doneminde tek renk olarak beyaz veya bej boyanan binalar gunumuzde kuzey brezilya gelenegi ile rengarenk boyanmis.

iliman iklimi her yerde birseyler yetismesine yardimci olmus

agaclar bile birden fazla bitkiye evsahipligi yapiyor

BR Maranhaõ Orman

Ormanda aracin tekeri patlarsa


Maranhão, komsu eyalet Piauí nin aksine amazon ormanlarinin uzantisi ile kaplidir.

Palmiye ye benzeyen Babasu agacinin meyvasi (yumruk buyuklugundedir, hindistan cevizine bezer icinde çok yagli 2 -3 cekirdek bulunur) yemeklik yag vê bioyakit uretiminde kullanilmaktadir. Yabani hayvan olarak her çesit yilan, bir kac tur maymun, yaban domuzu, kokarca,vb gorulebilir.


Brezilya da yakarak çevre temizleme aliskanligi buyuk bir sorundur. Ormandan yer acmak isteyen, yol kenarini temizlemek isteyen herkes hemen ates yakar. Havanin sicak olmasi yanginin fazla buyumeden sonmesine neden olamaktadir. Ancak bazen bu yanginlar yayilabilmekte ve gunlerce surebilmektedir.

Orman icinde ormandan gecimini saglayan insanlar tarafindan yapilmis bircok cabana (kulube) bulunmaktadir.

Babaçu agacinin dallarindan veya camurdan yapilan bu evler bir cok aileyi barindirmaktadir. Elektrik yoktur, su derelerden saglanir. Tup, gaz vb yoktur. Ates yakilarak yemek yapilir. En yakin bakkal ~10km uzaktadir.



Ulasimda kullanilan yollar, çok eskiden ormandan agaç çikaran traktorein actigi yollardir ancak bu yollar bir sure kullanimayinca hemen kapanmaktadir.

Yollardaki agac filizleri donerci bicagina benzeyen uzun biçaklarla kesilir ancak kalan kokler en buyuk sorundur. Tekeri kolayca delebilir.



Ormanda herkes birbirine yardim eder. Tekerimiz patlayinca Jose Ferreira nin evine konuk olduk. 56 yildir burada yasayan eski bir ormanci. Burada buyumus, burada evlenmis ve cocuk buyutmus. Esi 8 yil once vefat etmis. Cocuklar buyuk sehirlere goc etmis ama hafta sonlari ziyarete geliyorlarmis. Papagani, tavuklari ve kopekleri ile yasayip gidiyor. Pek uykusu yok dinlenmek icin hamakta yatiyor.

Hatirlatma Brezilya da hamakta yatmak genel bir aliskanlik. Alisanlar sallanmayan bir yatakta uyuyamiyorlar.



Elektrik 1km yakina kadar gelmis ama o istemiyor. Dere yataginda actigi tarlasinda pirinç, karpuz, bamya, domates yetistirip geciniyor. Oglu, fazla urunleri sehire goturup satiyor vê kendisine gerekli olan malzemleri getiriyor. Kendisine bir motorbisitklet almis ancak eseginin yerini tutmamis. Gene esegiyle gidip geliyor. Uzaklik olcusu olarak 6 km karsilik gelen ‘legua’ degerini kullaniyor.

Evine (?) aksam vardik. Bizim arkadas ile Jose nin oglu yakindaki kasabaya gidip tekeri tamir ettirmek uzere yola ciktilar. Toplamda 35km yolu gidip gelmek 5 saat aldi.

Ormanda 5 saat ne yapilir?.

Ev incelenir. Evin duvarlari camurdan catisi yapraklardan yapilmis.

Icinde 1 odasi ve bir salonu var. mobilya sorunu hic yok duvarlardan birinde dini bir resim tum esya yerine geciyor. Diger odada bir hamak yatak odasi gorevini goruyor. Bahçe mobilyasi bilinen malzemeden

Mutfak ise her hanimin ruyasi (!) niteliginde. Bulasik sorunu hemen hemen yok gibi. Odun atesinde, konserve kutusunda isitilan dere suyu ile yapilan kahve aksam yorgunluguna iyi geliyor.

Ocak el yapimi vê iki gozlu.

Gun battiktan sonra gokyuzunde ne kadar cok takim yildizi olduguna bakilir. Bu, arada bir yapilmasini onerecegim bir eglence. Berrak bir gecede isik kirliligi olmayan bir yerde gokyuzu, seyredilesi bir sinema perdesi gibi. Hizla ilerleyen uydular, isil isil vênus, guney yildizi (guney yarim kuredeyiz), saman yolu daha bir çogu hepsi bu sahnede.
Karanlik bastirdikca tavuklarin gecelemek icin agaclara cikmalari seyredilir

Ileryen saatlerde Jose nin hikayeleri dinlenir. Bolgedeki yilan turlerinden, kenelerden vb haberdar olunur. Bolgenin tarhçesi hakkinda bilgi alinir. Uzaktan gelen, yanginin neden oldugu citirtilar dinlenir. Devrilen agaclarin sesinden agacin buyuklugu tahmin edilmeye calisilir.

Ve ormanda, bu ucra kosede, zamanin ne kadar yavas gectigi farkedilir.