İran Genel

Genel olarak İran soylentilerle tanıdıgım bir ülke. Tanıdıkca değişik yönlerini gormek olası.
Ambargo nedeniyle ve siyasi nedenlerle disarı ile olan iletişimi azalsada İranlılar Asyadaki avrupalılar olarak adlandırılabilir. 

31 eyalet ten oluşan ülkede islamık kurallar esnetilerek veya katılaştırılarak uygulanıyor. Bu aşırı katı baskı sonucunda da yurtdısına çıkan hanımların kıyafetleri Brezilyalıları aratmıyor. Halk üçe bölünmüş durumda bir kısmı kendini tamamen dine adamış dış dunya ile ilgisini kesmiş buna karşın gençlerden oluşan diger bir kesim ise dini terkedenlerden oluşuyor. Orta yaslılar ise bu iki gurup arasıda kalmış durumda.
Bir gazetecinin tanımıyla islamik devrim öncesi dışarda içki içip evde işbadet eden halk, günümüzde dışarda ibadet edip evde içki içiyor.

Dış dunyaya enfazla beyingöcü veren ülkelerden birisi resmi rakamlarına gore her yıl 180.000 İranlı ülkesini terk ediyor. Ülkede üniversite seviyesinde temel bilimlerde oldukça ileri düzeyde eğitim veriliyor.


Ulaşım 
Birçok İran sehrinde  üç tur taksi hizmeti var; sarı taksiler taksimetre ile calısıyor. "Ajans" olarak adlandırılan beyaz taksiler telefon ile cağrılıyor ve her mahallenin kendi ajansı var. Gidilecek yöne gore sabit ucret ile hizmet veriyor. Bunların yanı sıra özel araclar ise pazarlıga tabii olarak taksi olarak calısıyor. Unutmadan belediye otobusleri de hizmetinizde ancak taksi fiyatları cok ucuz olunca pek gerek duyulmuyor.
Bu arada trafik felaket. Sürücüler cok tehlikeli arac kullanıyor tüm araçlarda vuruntu izleri görülüyor.


Ülke içinde trenlerin oldukça konforlu ve hızlı oldugu söylendi ancak heryere ucak ile erişim daha hızlı saglanıyor. Ucaklar genelde eski ve rus firmalarından kıralanmış. boyalar dokulmuş eski görünümlerine rağmen hala ucuyorlar.

Turistik yerler
Ülkede çok geniş arkeolojik alanlar var ve tarih çok eskilere kadar gidiyor.

Ülkenin ortasındaki çöl dunyadaki ensıcak noktalardan birisi olarak kayıtlara geçmiş.

Ülkede türbelere ayrı bir önem veriliyor ve görülmeye degerler.

Ayrica kiyafet zorunlulugunun oldukca esnetildigi Kis adasi gibi turistik yerlerde yabancilari cekiyor.   

Yaşam
ülkede gelenekler korunuyor. Geleneksel bir aileye misafirlige gittiğinizde yer sofrasında agırlanıyorsunuz. Rahat oturmanız için size pijama veya şalvar verilmesi normal.

Diğer taraftan modern ailelerin evlerinde agır işlemeli mobilyalar yaygın. Tek katlı evlerde tuvaletler hala bahcede yer alıyor.

Evler ve sokakalar hemen hemen tekdüze. Şehir dışına cıktıgınızda mezarlıklar ilginizi çekecektir. mezarlar demir kafeslerle korunuyor. bu konuda bir çok hikaye var. İlk olarak söylenen yabani hayvanlardan korumak, sonrasında ise düşmanların mezarı talan etmesinden korumak deniyor. 

İran -Irak savasında genç erkek nufusunun büyük bölümünü kaybeden ülkede günümüzde orta yaslı bayan nufusu fazla.

Kirmanşah, İran

Kirmansah veya Kermanshah, İran ın Irak sınırındaki eyaletlerinden biri. Zamanın yavaş geçtiği ancak arabaların hızlı gıttiği bir şehir. Uluslararası ulaşım THY ile sağlanıyor. Küçük bir havaalanı şehre hizmet veriyor. Uçuşlar çoğunlukla gece veya sabaha karşı yapılıyor. Şehir içinde ulaşım için en uygun araç gene taksi burda da üç tür taksi hizmet veriyor (bkz Meşhed).

İran -Irak savaşında çok fazla şehit verilmiş. Bugun sehitler heryerde asılan resimlerle anılıyor hatırlanıyor.

Şehir geniş bir alana yayılmış durumda ama alışveriş ve sosyalleşme Arg alişveriş merlezi civarıda yogunlaşıyor. Aslında burası halihazırda şehirdeki tek alışveris merkezi.

Tarihi kapalı çarşı, kürt pazarı ve altın pazarı olarakda biliniyor, sehrin tüketim alışkanlıkları hakkında bilgi vermek için yeterli.

Çarşı İçinde bulunan Emad al-dole caminin kapısı önemli.

İçinden Hz Ali'nin geçtiğine inanılan bu kapı dilek için kullanılıyor. Kapıyı öpüp dokunarak dileklerinizi diliyorsunuz. Gene bayanlar yoğunlukta

 Pazarın birçok yeri yenilenmiş ama aslı bozulmamış

 Pazarın bir bölümü kuyumcular çarşısı olarak işlev görüyor.

Kirmaşah a ait bir tatli olan bizdeki un kurabiyesi gibi bir yiyecek burada yaygın. Gözünüzün önünde hazırlanıp gene gözünüzün önünde pişirilen kurabiyeler dükkan önünden geçenlere bol bol ikram ediliyor.

Tarih boyunca birçok uygarlığa ev sahipliği yapan bölgede tarihi kalıntılar ziyarete açık. bizim için en ilginci Ferhat ile Şirin efsanesinin burda da olması. Ferhat terası olarak anılan yer Amasya'daki kadar görkemli olmasada hayli ziyaretçi çekiyor. Alan Bisotun kalıntılarının yakınında.

Alanda bulunan Büyük Darius un yaptırdığı Behistun kabartmaları bakıma alınmış.

İslam sonrası yazıt eskisinin üzerine işlenmiş

 Alan biraz da piknik yeri olarak hizmet veriyor.

 Kervansaray ve saray kalıntısı diger ziyaret yerleri. Kervansaray hotel olarak işletiliyor

 Yunan tanrılarından Herkül e benzetilerek yapılan Bahram heykeli genelde Herkül olarak tanıtılıyor. Kafanın sonradan eklendiği söylendi aslı İngiltere de imiş.

.

 Ferhatın Terası sadece oyuntu alanı

Diğer bir ilgi noktası Taq-e Bostan   çevresi düzenlenen alan eglence merkezlerinden arındırılıp arkeolojik alan dönüştürülüyor.

Eyalette buluna magara, Quri qale mağarası, Batı Asya'daki en uzun mağaralardan biri olarak anılıyor ve kısmen ziyarete açık.

Mağara çevresindeki köylerde ceviz ve nar pekmezi satılıyor.

Eski dönemlerde din büyüklerinin ölüm yıldönümlerinde düzenlenen dini törenlerde kullanılmak üzere "taziye evleri" inşaa edilirmiş. Bunlardan güzel bir örnek Kirmanşah ta yer alıyor.

 Bir dönem ilkokul olarakta hizmet veren bina tamamen çinilerle kaplı ve her duvarinda İran tarihine ait bir bilgi veriliyor.

 Taziye evini yaptıran kişi kendi türbesini bina içine yerleştirmiş. Kacar döneminden kalma bir gelenek olan ayna ile süsleme tüm Şii türbelerinde olduğu gibi burada da kullanılmış.

Meşhed, İran

Meşhed veya Mashhad İrandaki önemli dini merkezlerden biri. Şii dünyasında önemli bir yeri olan İmam Rıza nın türbesine ev sahipliği eden şehir turistik merkezlerden birisi durumunda. Ulaşım için Istanbul dahil birçok ülkeden doğrudan uçuş ile gidilebiliyor. Havaalanı şehrin içinde sayılır. İç Hatlar gelişi dıs hatlardan daha zengin olan nadir hava alanlarından birisi. İç hatlardan geldiyseniz bes yıldızlı otellerde rezervasyon yaptırıp doğrudan otele gidebiliyorsunuz.

Şehirde metro inşaatı hala devam etmekte (2013). Bu nedenle en uygun ulaşım araç taksi ve istenilen her yere ulaşım sağlanabiliyor. Şoförü ile birlikte günlük olarakta kiralayan biliyorsunuz.

Birçok İran sehrinde oldugu gibi burada da üç tur taksi hizmeti var; sarı taksiler taksimetre ile çalışıyor. "Ajans" olarak adlandırılan beyaz taksiler telefon ile çağrılıyor ve her mahallenin kendi ajansı var. Gidilecek yöne gore sabit ücret ile hizmet veriyor. Bunların yanı sıra özel araçlar ise pazarlığa tabii olarak taksi olarak çalışıyor. Unutmadan belediye otobüsleri de hizmetinizde. Ancak taksi fiyatları çok ucuz olunca pek gerek duyulmuyor.
Bu arada trafik felaket. Sürücüler çok tehlikeli arac kullanıyor tüm araçlarda vuruntu izleri görülüyor.

Şehir ambargoya rağmen büyümeye devam ediyor. Proma ve Dogunu Elması basta olmak üzere birçok alışveriş merkezi bulunuyor.

Şehir safran üretimi ile ünlü kırmızı altın denilen safran her yerde satılıyor. Kaliteli (kırmızı renkli) olan çok pahalı ancak ucuza düşük kaliteli (sarı renkli) bulmak olası. İran mutfağında önemli yer tutan safran sofraların olmazsa olmazı.
Şehirde Firuze (turkuaz) ve Şah maksut  tesbihler yaygın ancak Çin yapımı olanlara dikkat etmek gerek

Yemek konusunda sorun yok pizzadan tandıra hersey bulunuyor.

Imam Rıza Türbesi

Şehirde en önemli ilgi noktası İmam Rıza'nın turbesi. Altın kaplama kubbesi ve kapıları ile muhteşem bir görüntü sunuyor. Alanı bilenler gece ziyareti öneriliyor

Turbeyı çevreleyen alan sürekli genişliyor ve yeni birimler ekleniyor.
Nedenini bilmiyorum ama alanda ağır bir hava var her yerde hüzün hissediliyor. belki İmam Rıza' nın başına gelenler belkide oraya gelenlerin halleri her geleni etkiliyor. Türbe içerisinde resim çekmek yasak ama gençler bunu pek takmıyor.içeri girdiğinizde türbeye dokunmaya çalışanla aglayanla, dua edenler, dilek tutanla, namaz kılanla hep beraber hüznü soluyorsunuz.

 Türbeyi ziyaret edenlere "meşdi" unvanı veriliyor.

 Alanda büyük bir kütüphane ve müzenin yanı sıra yabancılara yemek veren yemekhane hizmet veriyor. Ramazanda 5000 kişiye iftar veriliyormuş.

Müzede dini kitaplar, dini malzemeler, bazı astronomi ve jeofizik aygıtlar ile deniz canlılarından örnekler sergileniyor. Deniz şeytanı olarak adlandırılan bu yaratık enbüyük ilgi odağı.

Turbeyi koruyan aksam dönem dönem değiştirilmiş eskilerde müzeye konmuş. Yeni dönemdekiler gümüş ve altın ile kaplı.

Türbe alanın altı otopark olarak ayrılmış ancak türbenin altı ibadet ve dilek duvarı olarak düzenlenmiş.

Erkekler ve kadınlar ayrı ayrı yerlerde dilek diliyor. Erkekler kısmı boştu.

İran'daki en büyük ve en zengin vakıflardan birisi tarafından yönetiliyor. Halihazırda şehrin yarısı (bağışlar yolu ile) Imam Rıza vakfı'na ait. Ziyaretçiler türbede 24 saat ibadet ve ziyaret yapabiliyor ayrıca çevredeki caddelerde 24 saat boyunca alışveriş yapılabiliyor.

Turbenin yanındaki kapalı çarşı aksam 10 da kapanıyor ama ana cadde üzerindeki dükkanlar gecede açık.
Not kaliteli mallar 'Türkiyeden geldi' diye tanıtılıyor (2013).

Malezya yı ne zaman ziyaret etmeli?

Yılın 12 ayı hava sıcaklığı genelde 30C üstünde oldugundan mevsimsel bir kısıtlama yoktur. Ancak Haziran-Ağustos aylarında Endonezya adalarındaki orman yangınları nedeniyle ülkenin büyük bölümü duman altında kalıyor. 'Haze' (toz pusu) nedeniyle sokakta yürümek bile saglık sorunlarına neden olmaktadır. Bazı yıllarda hava kirliliği rekor düzeye ulaşmıştır. Hava kirliliğinin arttığı haftalarda bazı illerde okullar zorunlu olarak tatil edilmektedir.

Bu sorun Singapur'da da hayatı olumsuz etkilemektedir. bu dönemde bu bölgeyi ziyaret etmek isteyenlerin meteoroloji sayfalarından (Malaysian Meteorological Department) bilgi almaları önerilir.

Sabah haberlerinde verilen uyarı. "... otoyollarda görüş mesafesi 1.5km altına duştu sürücülerin dikatli olmaları ..."

bu dönemlerde herkesin maske takması öneriliyor.

Kuantan, Malezya

Malezya yarımadasını batıdan doğuya kesen otoyolun son noktası (şimdilik) olan Kuantan şehri ziyaret hedefimiz oldu.

KL den yaklasık 260km lik rahat suruşlu otoban ile ulaşılabiliyor ayrıca kentin havaalanı da buraya ulaşımı saglıyor. Konaklama icin her keseye uygun bir yer var isterseniz kumsalda cadirda bile konaklayabilirsiniz.

Biz home-stay adi verilen bizdeki pansiyona benzer bir konaklama yontemi sectik. Çinli bir aile, büyük konaklarini panellerle bölmüş ve oluşturdukları ince duvarli odalari kiraya veriyor. Hotele göre ucuz fiyata (RM60) kalip evin mutfağindan da yararlanabiliyorsunuz.

Kuantan web te anlatıldığı gibi iki günde heryeri gezilebilecek büyüklükte bir kıyı şehri. Eger daha fazla kalınacaksa sahillerden birinde güneşlenmek ve su sporları sizi bekliyor.

Şehir merkezinde, alışveriş merkezleri ve birkaç lokanta dışında pek birşey yok. İlginizi nehirde yapılan tekne turları çekebilir. Turlar istege gore ya deniz tarafına yada kara tarafına olmak üzere iki ayrı güzergahta yapılıyor

Burdaki balikci tekneleri Terranganu yapımı. büyüklüklerine göre A, B, C1 ve C2 sınflarına ayrılıyor avlanma ve bölgeleri değişiyor. Büyüklerde 40 kadar mürettebat çalışabiliyormuş, denizde uzun süre (3-4 gün) kalabiliyorlarmiş.

Heryerde oldugu gibi burda da çok fazla tapınak bulunuyor. En ünlüsü, Buda nın burdan geçerken "dinlendigi" magara; Charah Gua.

 Palmiye agaclarinin arasina gizlenmis bir kireçtasi kütlesindeki boşluk ziyaretin yeri.
 Hintililer tarafından parsellenen magarada dinlenen buda heykelini görmek için önce iyi bir yorulmak gerekiyor

 Magaraya yangın merdiveni görünümlü bir yerden erişim verilmiş. Merdiven tek kisilik ve ziyaretci sayisi fazla aralardaki balkonlarda manzaraya bakarak soluklanmak guzel oluyor. Gün batımının seyirlik olduğuda soylendi

Devasa bir kireçtaşi blogunun içinede yer alan magaranın girişi oldukça yüksekte 

  Buda, burayı nerden buldu ve buraya nasıl çıktı o ayrı bir konu. Heykeli ise magaranin en dibinde yer aliyor.

Magarda Buda nın yanısıra ceşitli hint ve cin tanrılarının heykelleri de bağişlarınızı bekliyor

Diğer tapınak Çin tapınagı; Lao Zi. içindeki çok uzun bir ejderha tuneli ile ünlü.

Dogal koşullarda çıkışın olacagı yerden giriyorsunuz ve girişin olması gereken yerden de çıkıyorsunuz. Sanırım bu yıl su yılanı yılı olduğundan baş ve kuyruk kısımları değiştirilir ve döneme uydurulur.

Tapınaktaki büyük çan ziyaretçilerin diger ilgi noktası. Şans getirsin diye 3 defa vurup bağış yapıyorsunuz.

 Çevredeki heykeller genelde yıllara adını veren hayvanları tasvir ediyor.

Kültür gezilerini ardından dinlenmek isterseniz uçsuz bucaksız sahiller sizi bekliyor.

Sahiller hilal şeklindeki uzun kısa bir suru koylardan olusuyor. Şehire en yakın olanı Telok Chempedog, belediye otobusu dahil her turlu ulaşım var. Burda hayat 24 sat sürüyor. Yagmur mevsimi olmasina ragmen. kumsal dolu. Yuzmekten cok orda olmak icin gelenler kalabaligi olusturuyor.

Ilk ulaşılan sahilde araç park yerleri, lokantalar (çok fazla birsey beklemeyin), ayakustu yemek saglayan yerler ve hediyelik esya satan dükkanlar ve tezgahlar yeralıyor. Sahil iki kısımda olusuyor ve birbirine demir bir yürüyüş yolu ile baglanmış.

 Bu tabela ilginc yilanlarinizi burada gezdirmeniz yasak

Eger sabah erken giderseniz maymunların su oyunlarını izleyebilirisiniz bu hayvanların suyu bukadar sevdiklerini ve iyi birer dalgıç olduklarını bilmiyordum.

Balok beach is su sporları ile biliniyor ama yagmus sezonunda orasıda kapalıydı.