Maranhão, komsu eyalet Piauí nin aksine amazon ormanlarinin uzantisi ile kaplidir.
Palmiye ye benzeyen Babasu agacinin meyvasi (yumruk buyuklugundedir, hindistan cevizine bezer icinde çok yagli 2 -3 cekirdek bulunur) yemeklik yag vê bioyakit uretiminde kullanilmaktadir. Yabani hayvan olarak her çesit yilan, bir kac tur maymun, yaban domuzu, kokarca,vb gorulebilir.
Brezilya da yakarak çevre temizleme aliskanligi buyuk bir sorundur. Ormandan yer acmak isteyen, yol kenarini temizlemek isteyen herkes hemen ates yakar. Havanin sicak olmasi yanginin fazla buyumeden sonmesine neden olamaktadir. Ancak bazen bu yanginlar yayilabilmekte ve gunlerce surebilmektedir.
Orman icinde ormandan gecimini saglayan insanlar tarafindan yapilmis bircok cabana (kulube) bulunmaktadir.
Babaçu agacinin dallarindan veya camurdan yapilan bu evler bir cok aileyi barindirmaktadir. Elektrik yoktur, su derelerden saglanir. Tup, gaz vb yoktur. Ates yakilarak yemek yapilir. En yakin bakkal ~10km uzaktadir.
Ulasimda kullanilan yollar, çok eskiden ormandan agaç çikaran traktorein actigi yollardir ancak bu yollar bir sure kullanimayinca hemen kapanmaktadir.
Yollardaki agac filizleri donerci bicagina benzeyen uzun biçaklarla kesilir ancak kalan kokler en buyuk sorundur. Tekeri kolayca delebilir.
Ormanda herkes birbirine yardim eder. Tekerimiz patlayinca Jose Ferreira nin evine konuk olduk. 56 yildir burada yasayan eski bir ormanci. Burada buyumus, burada evlenmis ve cocuk buyutmus. Esi 8 yil once vefat etmis. Cocuklar buyuk sehirlere goc etmis ama hafta sonlari ziyarete geliyorlarmis. Papagani, tavuklari ve kopekleri ile yasayip gidiyor. Pek uykusu yok dinlenmek icin hamakta yatiyor.
Hatirlatma Brezilya da hamakta yatmak genel bir aliskanlik. Alisanlar sallanmayan bir yatakta uyuyamiyorlar.
Elektrik 1km yakina kadar gelmis ama o istemiyor. Dere yataginda actigi tarlasinda pirinç, karpuz, bamya, domates yetistirip geciniyor. Oglu, fazla urunleri sehire goturup satiyor vê kendisine gerekli olan malzemleri getiriyor. Kendisine bir motorbisitklet almis ancak eseginin yerini tutmamis. Gene esegiyle gidip geliyor. Uzaklik olcusu olarak 6 km karsilik gelen ‘legua’ degerini kullaniyor.
Evine (?) aksam vardik. Bizim arkadas ile Jose nin oglu yakindaki kasabaya gidip tekeri tamir ettirmek uzere yola ciktilar. Toplamda 35km yolu gidip gelmek 5 saat aldi.
Ormanda 5 saat ne yapilir?.
Ev incelenir. Evin duvarlari camurdan catisi yapraklardan yapilmis.
Icinde 1 odasi ve bir salonu var. mobilya sorunu hic yok duvarlardan birinde dini bir resim tum esya yerine geciyor. Diger odada bir hamak yatak odasi gorevini goruyor. Bahçe mobilyasi bilinen malzemeden
Mutfak ise her hanimin ruyasi (!) niteliginde. Bulasik sorunu hemen hemen yok gibi. Odun atesinde, konserve kutusunda isitilan dere suyu ile yapilan kahve aksam yorgunluguna iyi geliyor.
Ocak el yapimi vê iki gozlu.
Gun battiktan sonra gokyuzunde ne kadar cok takim yildizi olduguna bakilir. Bu, arada bir yapilmasini onerecegim bir eglence. Berrak bir gecede isik kirliligi olmayan bir yerde gokyuzu, seyredilesi bir sinema perdesi gibi. Hizla ilerleyen uydular, isil isil vênus, guney yildizi (guney yarim kuredeyiz), saman yolu daha bir çogu hepsi bu sahnede.
Karanlik bastirdikca tavuklarin gecelemek icin agaclara cikmalari seyredilir
Ileryen saatlerde Jose nin hikayeleri dinlenir. Bolgedeki yilan turlerinden, kenelerden vb haberdar olunur. Bolgenin tarhçesi hakkinda bilgi alinir. Uzaktan gelen, yanginin neden oldugu citirtilar dinlenir. Devrilen agaclarin sesinden agacin buyuklugu tahmin edilmeye calisilir.
Ve ormanda, bu ucra kosede, zamanin ne kadar yavas gectigi farkedilir.
